This Day in History: 1933-06-26
1933: భారతీయ సాహితీకారుడు కోవెల సంపత్కుమారాచార్య జననం.
కోవెల సంపత్కుమారాచార్య 1933, జూన్ 26వ తేదీన కోవెల రంగాచార్యులు, చూడమ్మ దంపతులకు కనిష్ఠపుత్రుడిగా జన్మించాడు. ఇతని సహధర్మచారిణి లక్ష్మీనరసమ్మ. సంపత్కుమార నలుగురు అన్నదమ్ములలో రెండవ అన్న లక్ష్మీనరసింహాచార్యులు కూడా కవి.
విద్య,ఉద్యోగం: బాల్యంలోనే ఇతడు తండ్రి దగ్గర వైష్ణవాగమాలను నేర్చుకుంటూనే వరంగల్లులోని సంస్కృత పాఠశాలలో ప్రవేశించాడు. ఇతని విద్యాభ్యాసం ఎక్కువగా వరంగల్లులో జరిగింది. 1949-53 సంవత్సరాల మధ్య బందరు చిట్టిగూడూరు నారసింహ సాంస్కృతిక కళాశాలలో భాషాప్రవీణ చదివాడు. 1963లో ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయం నుండి తెలుగు సాహిత్యంలో ఎం.ఎ. పట్టా పొందాడు. 1966 లో ప్రైవేటుగా హిందీ ఎం.ఎ. చేశాడు. కాకతీయ విశ్వవిద్యాలయం ఏర్పడిన తరువాత 1978లో ఆధునిక తెలుగు సాహిత్య విమర్శ -సంప్రదాయరీతి అనే అంశంపై పరిశోధన చేసి ఆ విశ్వవిద్యాలయం నుండి మొట్టమొదటి పి.హెచ్.డి. సాధించాడు. రజాకార్ల అల్లర్ల కారణంగా అన్న లక్ష్మీనరసింహాచార్యులు గుంటూరు జిల్లా రేపల్లె పక్కన గల నల్లూరి పాలెంకు మారి అక్కడ బడి నడిపాడు. అప్పుడు సంపత్కుమారాచార్య ఆ బడిలో హిందీ పాఠాలు చెప్పేవాడు. 1962లో వరంగల్లులోని మల్టీపర్పస్ స్కూలులో ఉపాధ్యాయుడిగా పనిచేశాడు. తరువాత ఇతడు కాకతీయ విశ్వవిద్యాలయం తెలుగు శాఖలో సుదీర్ఘకాలం పనిచేసి 1993 లో ఆచార్యునిగా పదవీ విరమణ చేశాడు.
సాహిత్యం: ఇతడు తన పదమూడవ యేటే సోదరుని కుమారుడు ఇంచుమించు సమవయస్కుడు అయిన కోవెల సుప్రసన్నాచార్యతో కలిసి జంటగా కవిత్వం చెప్పనారంభించాడు. 1950 ప్రాంతంలో విశ్వనాథ సత్యనారాయణతో పరిచయం ఏర్పడింది. అతని సాహిత్య ప్రభావం సంపత్కుమారపై జీవితకాలం పనిచేసింది. ఇతడు వ్యాకరణ, ఛందో గ్రంథాలను, విమర్శను, ఖండకావ్యాలను, సాహిత్య చరిత్రను, శతకాలను, ప్రాచీన గ్రంథాల పరిష్కరణలను, విపులమైన పీఠికలను, నాటికలను ఎన్నో వ్రాశాడు. ‘మరుగునపడిన మన పండితులు’ పేరిట జనధర్మలో ధారావాహికంగా 52 వారాలు వ్రాశాడు.
రచనలు:
- హృద్గీత (కోవెల సుప్రసన్నాచార్యతో కలిసి)
- ఆనందలహరి (కోవెల సుప్రసన్నాచార్యతో కలిసి)
- అపర్ణ (కోవెల సుప్రసన్నాచార్యతో కలిసి)
- లక్షణదీపిక (సులభ వ్యాకరణ గ్రంథం)
- ఛందోవికాసము
- మధురగాథలు
- చేతనావర్తము (1,2 భాగాలు)
- ఛందః పదకోశము
- వచనపద్యం – లక్షణచర్చ (చేకూరి రామారావుతో కలిసి)
- ఆధునిక తెలుగు సాహిత్య విమర్శ – సాంప్రదాయికరీతి (పిహెచ్.డి. సిద్ధాంత గ్రంథం)
- తెలుగు సాహిత్య చరిత్ర
- పూర్వ కవుల కావ్య దృక్పథాలు
- అంతర్మథనము
- తెలుగు ఛందస్సుపై కొన్ని వెలుగులు
- కావ్యం-కవిస్వామ్యం
- కాలస్పృహ (ఖండకావ్య సంపుటి)
- ఆముక్త
- కిన్నెరసాని పాటలు – వస్తువిన్యాసం
- కన్యాశుల్కం-మరోవైపు
- చేరాకు ఒక శతమానం
- చింతయంతి
- ఛందోభూమికలు
- విశ్వనాథ సాహిత్య దర్శనం
- కల్హణ (అనువాదం)
- సుకవి మనోరంజనము (పరిష్కరణ)
- లక్షణసార సంగ్రహము (పరిష్కరణ)
- రంగనాథ రామాయణము (పరిష్కరణ)
- ఏకశిలా సాహిత్య సౌందర్యము (సంపాదకత్వం)
- పోతన భాగవత నీరాజనం (సహసంపాదకత్వం)
- మన కవులు, పండితులు, రచయితలు
- ఆంజనేయాయనం (శతకము)
పురస్కారాలు:
- 1992 – దాశరథి అవార్డు
- 1993 – భాగ్య అవార్డు
- 2006 – పొట్టిశ్రీరాములు తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం ప్రతిభాపురస్కారం
- 2006 – గుప్తా ఫౌండేషన్ శ్రీకృష్ణమూర్తి సాహిత్య పురస్కారం
- 2009 – ఆం.ప్ర.రాష్ట్ర ఫిలిమ్, టి.వి అండ్ థియేటర్ డెవెలప్మెంట్ కార్పొరేషన్ ప్రతిభ రాజీవ్ పురస్కారం